Osmanlı Devleti'nin 19. yüzyılda dönüşen kimliğinin sembol yapılarından en görkemlisi, Boğaz'ın zarif sarayı Dolmabahçe...

Bir 19. Yüzyıl Sarayı; Dolmabahçe

Dolmabahçe Sarayı'nın bulunduğu Beşiktaş sahil bölgesi, geçmişte Boğaziçi'nin koylarından biri olarak gemicilik faaliyetlerine sahne olmuş bir alandır. Antik çağlardan itibaren gemilerin sığındığı doğal liman olan bu koy, Bizans Dönemi'nde de yöneticilerin ilgisine mazhar olmuş ve bu bölgede kraliyet sarayları inşa edilmiştir.

Osmanlı Dönemi'nde donanma gemilerinin demirlendikleri ve denizcilik törenlerinin yapıldığı bir liman olarak işlev gören sahil bölgesi 16. yüzyılda doldurulmasıyla beraber "dolmabağçe" adını almıştır. Resmi ikametgâh Topkapı Sarayı olmasına karşın "dolmabağçe" bölgesi de giderek tercih edilen ziyaret yerlerinden biri olmuş, padişaha ve hanedana ait hasbahçe olarak kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyıla kadar bu hasbahçe üzerinde inşa edilen köşk ve kasırlar topluluğuna "Beşiktaş Sahil Sarayı" adı verilmişti. 19. yüzyılda ise, çağın yenilenme ve modernleşme rüzgârının etkisi Osmanlı'nın kültürüne, yönetimine yansıdığı kadar saraylarına da yansımaktaydı. Bu yenileşme rüzgârının ortaya çıkardığı en görkemli eser ise bugün İstanbul'un en büyük üçüncü saray yapısı olma ünvanına da sahip olan Dolmabahçe Sarayı'dır.

Sultan Abdülmecid Dönemi (1839-1861), Beşiktaş Sahil Sarayı yapılarının işlevsellik açısından eksik kaldığının hissedildiği bir dönemdir. Bu yapılar yıktırılarak yerine Dolmabahçe Sarayı'nın yaptırılmasına karar verilir. 13 Haziran 1843 yılında inşasına başlanan Dolmabahçe Sarayı, 7 Haziran 1856'da kullanıma açılmıştır. 110 bin metrekarelik bir alanda, Boğaz'a nazır muhteşem bir manzaranın hakimi konumda yer almaktadır.